Vorming van de wijk

Het gebied in de rode cirkel heette destijds Kinderzorg, later omgedoopt tot Ruwaard.

De wijk Ruwaard was nodig door de sterk groeiende werkgelegenheid in Oss. Er waren veel huizen nodig voor de van buiten Oss komende werknemers. Het doel was om 80% eengezinswoningen zijn en 20% meergezinshuizen te realiseren. Ruim de helft moesten woningwetwoningen zijn.

Herken je de Bosschestraat (zie paragraaf ‘Verdwenen straatnamen’?)

De wijken die hier al ingetekend zijn bestonden in werkelijkheid nog niet.

Het gebied was qua ligging geschikt voor stedelijke ontwikkeling, omdat het goed aan te sluiten was op het verkeersstramien van de gemeente Oss.

Toen de gemeente voor de keuze stond, waar de wijk de Ruwaard zou moeten komen, had ze de sterke voorkeur om dit beneden de spoorlijn te doen. Immers daar lag vooral zandgrond. Zandgrond was minder vruchtbaar en bracht daardoor minder op. Ten noorden van de spoorlijn was kleigrond. Daar woonden rijkere boeren die de basis gevormd hebben voor de boterindustrie in Oss. Rond 1800 begonnen de gebroeders Jurgens al met de handel in de later zo wereldberoemde boter. De boeren ruilden hun boter tegen de kruidenierswaren uit de winkel van “van Valkenburg” in Oss. Twee broers Jurgens waren met hun vader al handeldrijvend in onder andere stoffen vanuit Zuid-Limburg in Oss terecht gekomen. Ze trouwden met dochters van de in Oss vooraanstaande familie van Valkenburg. Ze gingen meewerken in die ruilhandel en bouwden een groot bedrijf op. Dit was de basis van het ontstaan van Unilever in 1929.
Bron: (Eric van den Enden)

Een bijzonder leuke website is die van topotijdreis.nl onderhouden door het Kadaster. Met deze site kun je als het ware een reis maken in de tijd door de topografische kaarten. In ons geval door de Ruwaard. Klik deze URL maar eens aan.

Tip!!
Een tip voor een goede vergelijking is om het volgende te doen::

- start de site wijkderuwaard.nl in 2 verschillende vensters op;
- Ga in beide vensters naar deze pagina;
- Ga in het ene venster naar het jaar 1965 en in het andere venster  naar het jaar 1985
- Er zijn  nu 2 tabbladen aan je browser toegevoegd, beide met de tekst "Toporeis 200 jaar"

Door afwisselend het ene venster te tonen en dan weer het andere zie je gemakkelijk de verschillen.
Als dat gelukt is kun je nog een stapje verder gaan. Je kunt met de schuif aan de linkerkant van het scherm nog veel meer jaren selecteren en ook vergelijken.

Infrastructuur:

Er werden in de wijk Ruwaard dubbelbaans wijkwegen gepland met doorgaande routes binnen de woonbuurten. Vanuit de woonbuurten kwamen er beperkte aansluitingen op de hoofdwegen. Er werden in eerste instantie vijf woonbuurten geprojecteerd van ongeveer 1000 woningen. Er werd toen nog heel erg vanuit parochies gedacht.

Het zouden vijf min of meer zelfstandige parochies moeten worden. De parochievorming is er op die manier nooit gekomen.
 

Bij het bouwen van de wijk werd weinig rekening gehouden met de oorspronkelijke structuur van het gebied. De gemeente wilde zo snel mogelijk heel veel huizen bouwen op een braakliggend terrein. Er moesten in zeer korte tijd veel woningwetwoningen in één bouwstroom gebouwd worden, omdat er woningnood was. Het werd daardoor een helemaal nieuw opgezette woonwijk, onafhankelijk van wat er eerst was.

Uiteraard was de aanleg van de wijk een geleidelijk proces. Vanaf oktober 1964 kwamen de eerste bewoners naar de Ruwaard maar pas in 1970 waren de laatste boeren van het gebied weggetrokken. Bij de aanleg van de Ruwaard werd geen rekening gehouden met de bestaande situatie: het stratenpatroon en de infrastructuur waren helemaal nieuw maar daardoor wel overzichtelijk. Overigens was Oss bij lange na niet de enige stad waar een dergelijke nieuwbouwwijk werd opgezet. In de jaren ’60 werden in veel steden van dit soort complete zelfstandige woonwijken aangelegd.

Er waren wel momenten waarop klachten met veel herrie kenbaar gemaakt werden. Hevige discussies over:

In 1966 was er nog maar één verbindingsweg tussen de Ruwaard en de “oude” bebouwing van Oss: de oude Bosschebaan. Het was voor de Ruwaardbewoners (op dat moment stonden er pas 300 woningen) moeilijk om van de Ruwaard in het centrum te komen.

De bewoners hadden dringend behoefte aan betere voorzieningen in de wijk. Zo was er nog geen enkele winkel in de Ruwaard, een betere en veiligere verbinding met het Osse centrum en minder harde eisen ten aanzien van eenvormigheid in de woningen.

Uiteindelijk werd een discussie belegd in de gymzaal van de Ruwaardschool. Ook het College van B&W stuurde een afvaardiging: Wethouder Spoormans trad op als voorzitter. Dat de bewoners van de Ruwaard tevreden waren was voor het college belangrijk. De Ruwaard was een paradepaardje, het inwoneraantal van Oss was verdubbeld waarmee de stad aan belang had gewonnen.

Uiteindelijk is er een besluit genomen: Er komt meer variatie in de bebouwing, met name hoogbouw, de verbindingen worden verbeterd en aan de Schaepmanlaan kwam een eerste winkelvoorziening: een noodwinkel van de Spar. Tegenwoordig heeft de Ruwaard twee winkelcentra voor met name de dagelijkse boodschappen.

In 1989 was de Ruwaard de meest groene wijk in Oss. De verhouding openbaar groen privé groen was ongeveer 50-50 (In de jaren daarna zijn op meerdere plaatsen huizen gebouwd op wat eerder grasvelden waren, dus dat zal deze verhouding geen goed hebben gedaan

Bron: Tussentijds 2004-2, RvV